Darmowa dostawa już od 99 zł
Z tego artykułu dowiesz się:
Zagramy w... piłkę rowerową? Historia zapomnianej dyscypliny
Za twórcę tej dyscypliny uznaje się Nicholasa Edwarda Kaufmanna, amerykańskiego sportowca, który w 1893 roku zaprezentował podstawowe zasady piłki rowerowej. Kaufmann, zafascynowany możliwościami roweru, eksperymentował z różnymi trikami, w tym z odbijaniem piłki kołami jednośladu. Jego pokazy szybko zyskały popularność, przyciągając uwagę publiczności na całym świecie.
Pierwsza udokumentowana gra w piłkę rowerową odbyła się w 1901 roku w Niemczech. Początkowo dyscyplina funkcjonowała jako forma rozrywki i atrakcja podczas pokazów kolarskich. Z czasem zaczęto organizować regularne zawody, a w 1929 roku odbyły się pierwsze oficjalne mistrzostwa świata w tej dyscyplinie. Od tego czasu odbywają regularnie, a gospodarzami są głównie Niemcy.
Złoty okres piłki rowerowej przypadł na lata 50. i 60. XX wieku. W tym czasie dyscyplina cieszyła się ogromną popularnością, szczególnie w krajach niemieckojęzycznych: Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Regularne transmisje telewizyjne z zawodów przyciągały miliony widzów, a najlepsi zawodnicy zyskiwali status gwiazd sportu. W tym okresie powstało również wiele klubów specjalizujących się wyłącznie w piłce rowerowej, co przyczyniło się do profesjonalizacji dyscypliny.
Piłka rowerowa w Polsce
Historia polskiej rywalizacji w piłce rowerowej sięga lat 20. XX wieku. Pierwsze kluby działały głównie na Górnym Śląsku. Przed II wojną światową w rozgrywkach dominowali bracia Walter i Paweł Porembowie z Siemianowic, zdobywając łącznie 10 tytułów mistrzowskich.
Po wojnie najlepszym duetem byli Antoni i Brunon Skrzypczykowie, również z Siemianowic, którzy 6-krotnie sięgali po mistrzostwo kraju. Regularne rozgrywki zakończyły się w Polsce w latach 60., a ostatni oficjalny mecz rozegrano w 1962 roku. Mimo że dyscyplina jest obecnie popularna w sąsiednich Czechach i Niemczech, w Polsce pozostaje jedynie wspomnieniem. W ostatnich latach podejmowane są próby wskrzeszenia tej dyscypliny – w marcu 2022 roku zorganizowano pokazowe zawody w Siemianowicach Śląskich, gdzie wystąpiła czeska drużyna MO Svitavka.
Mecze piłki rowerowej rozgrywane są na prostokątnym boisku o wymiarach 11 na 14 metrów, najczęściej w halach sportowych. Powierzchnia musi być płaska i twarda, zazwyczaj jest to parkiet lub specjalna nawierzchnia syntetyczna. Bramki mają wymiary 2 metry szerokości i 2 metry wysokości, co odpowiada standardowym bramkom do piłki ręcznej. Piłka używana w rozgrywkach jest nieco mniejsza i lżejsza od tradycyjnej piłki nożnej, ma średnicę około 17-18 centymetrów i wagę około 500-600 gramów, wypełnienie stanowi końskie włosie.
W oficjalnych zawodach piłki rowerowej występują dwa formaty rozgrywek – dwójki i piątki:
-
w wariancie dwójkowym na boisku znajduje się po dwóch zawodników z każdej drużyny, a mecz trwa 2 razy po 7 minut;
-
w formacie piątkowym drużyny składają się z pięciu graczy, a spotkanie trwa 2 razy po 15 minut.
W obu przypadkach celem gry jest zdobycie jak największej liczby bramek, uderzając piłkę przednim kołem roweru lub częścią ciała, z wyjątkiem rąk. Zasady piłki rowerowej zabraniają dotykania podłoża nogami. Zawodnicy muszą przez cały czas pozostawać na rowerach. Zabronione jest również dotykanie piłki rękami, blokowanie przeciwnika bez piłki czy wykonywanie niebezpiecznych manewrów zagrażających innym uczestnikom. Za naruszenie przepisów sędzia może przyznać rzut wolny, rzut karny lub nawet wykluczyć zawodnika z gry.
Piłka rowerowa – jak wygląda rower?
Rowery stosowane w piłce rowerowej różnią się znacząco od standardowych jednośladów. Charakterystycznym elementem jest nietypowe umiejscowienie siodełka, które znajduje się bezpośrednio nad tylnym kołem, co zapewnia zawodnikom lepszą kontrolę podczas manewrów. Dziwi również wygląd kierownicy, wydaje się bowiem „odwrócona”.
Konstrukcja pozbawiona jest hamulców, co bywa zaskakujące dla osób niezaznajomionych z tą dyscypliną. Jednoślady wyposażono w pojedynczą przerzutkę, umożliwiającą płynną jazdę zarówno do przodu, jak i wstecz – umiejętność kluczowa podczas rozgrywek. Profesjonalny sprzęt do piłki rowerowej jest cięższy od zwykłych rowerów, co zwiększa stabilność podczas dynamicznej gry. Inwestycja w taki specjalistyczny jednoślad wiąże się z wydatkiem około 2000 euro, co stanowi istotną barierę dla początkujących adeptów tej niszowej dyscypliny.
Trzeba przy tym zaznaczyć, że piłka rowerowa nie jest dochodowa. Profesjonalni zawodnicy niemal nie zarabiają na swoich umiejętności i sukcesach. Większość graczy traktuje to jako hobby.
Mistrzostwa świata w piłce rowerowej organizowane są nieprzerwanie od 1929 roku, z wyjątkiem okresu II wojny światowej. Co ciekawe, zawody te o rok wyprzedziły mistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyzn, które po raz pierwszy rozegrano w 1930 roku w Urugwaju.
Początkowo rywalizowano tylko w formacie dwójkowym, a od 1970 roku wprowadzono również zawody piątek. Przez większość historii dominowali zawodnicy z Niemiec, Szwajcarii i Austrii. W ostatnich dekadach do czołówki dołączyli również reprezentanci Czech, Belgii i Francji. Jednak najbardziej utytułowanymi zawodnikami byli czescy bracia Jindřich i Jan Pospíšilovie. Od 1965 do 1989 roku aż dwadzieścia razy zdobywali tytuł mistrzów świata. Oprócz tego stawali również na niższych stopniach podium.
Piłka rowerowa, mimo swojej niszowości, pozostaje fascynującym świadectwem ludzkiej kreatywności w łączeniu pozornie odległych dyscyplin sportowych. W dobie poszukiwania alternatywnych form aktywności fizycznej, ta historyczna dyscyplina może jeszcze zaskoczyć młode pokolenie, oferując nietypowe połączenie umiejętności kolarskich z elementami gier zespołowych.
