

Damper rowerowy – amortyzator tylny – jak go ustawić?
Damper to tylna część zawieszenia roweru, która tłumi drgania i uderzenia przenoszone z tylnego koła. W połączeniu z przednim amortyzatorem tworzy pełne zawieszenie (full suspension). Jego zadaniem jest:
- pochłanianie nierówności terenu,
- utrzymywanie kontaktu tylnego koła z podłożem,
- poprawa trakcji i kontroli,
- redukcja zmęczenia rowerzysty.
Dampery mogą być sprężynowe (stalowe lub tytanowe) albo powietrzne. Te drugie są lżejsze i bardziej regulowalne, dlatego dominują w nowoczesnych rowerach trail, enduro i XC.
Zanim przejdziesz do ustawień, warto poznać najważniejsze parametry, które wpływają na jego pracę:
Sag (ugięcie wstępne)
To stopień ugięcia dampera pod ciężarem rowerzysty w pozycji neutralnej. Wyrażany jest w procentach całkowitego skoku (zwykle 25–35%).
Rebound (odbicie)
Reguluje prędkość, z jaką damper wraca do pozycji wyjściowej po ugięciu. Zbyt szybki rebound powoduje „odbicie” roweru, zbyt wolny – „zamulanie”.
Compression (kompresja)
Dotyczy tłumienia podczas ugięcia. Może być regulowana w dwóch zakresach:
- Low-speed compression – działa przy powolnych ruchach (np. pedałowanie, zakręty),
- High-speed compression – działa przy nagłych uderzeniach (np. dropy, korzenie).
Krok 1: Przygotowanie
- Załóż pełny strój, w którym jeździsz (kask, plecak, bidon).
- Ustaw ciśnienie w damperze zgodnie z wagą (tabela producenta to dobry punkt wyjścia).
- Znajdź płaskie miejsce i poproś kogoś o pomoc lub oprzyj się o ścianę.
Krok 2: Pomiar
- Zsuń gumowy o-ring na tłoczysku dampera do samego korpusu.
- Usiądź na rowerze w pozycji neutralnej (nie pedałuj).
- Zejdź z roweru i zmierz przesunięcie o-ringu.
Krok 3: Oblicz sag
- Jeśli damper ma 50 mm skoku, a o-ring przesunął się o 12 mm: Sag=5012×100%=24%
- Dla jazdy trail/enduro celuj w 25–30%, dla DH nawet 30–35%.
Krok 4: Korekta
- Zbyt mały sag? Zmniejsz ciśnienie.
- Zbyt duży? Dodaj powietrza.
Krok 1: Znajdź pokrętło
- Zwykle znajduje się na dole dampera. Czerwone pokrętło = rebound.
Krok 2: Ustawienie bazowe
- Wkręć pokrętło do oporu (maksymalne tłumienie),
- Następnie odkręć o określoną liczbę kliknięć (np. 6–8 klików).
Krok 3: Testy
- Zrób kilka szybkich ugięć roweru.
- Jeśli rower „odbija” – spowolnij rebound.
- Jeśli „nie wraca” – przyspiesz rebound.
Low-speed compression
- Przydatna na podjazdach i płaskim terenie.
- Zwiększaj, jeśli rower „buja” podczas pedałowania.
- Zmniejszaj, jeśli zawieszenie jest zbyt sztywne.
High-speed compression
Działa przy dużych uderzeniach.
- Zwiększaj, jeśli zawieszenie dobija.
- Zmniejszaj, jeśli rower „odskakuje” na przeszkodach.
W damperach powietrznych można zmieniać charakterystykę pracy poprzez dodanie lub usunięcie tokenów:
- Więcej tokenów = progresywniejsza praca (lepsza na duże dropy),
- Mniej tokenów = bardziej liniowa praca (lepsza na techniczne trasy).
- Ustawianie bez pełnego obciążenia (np. bez plecaka).
- Brak regularnych pomiarów sagu.
- Zbyt szybki rebound – rower „podskakuje”.
- Zbyt wolny rebound – zawieszenie się „zapycha”.
- Ignorowanie wpływu temperatury na ciśnienie.
- Sag – co kilka tygodni lub po zmianie wagi.
- Rebound i kompresja – po każdej zmianie trasy lub stylu jazdy.
- Ciśnienie – przed każdą jazdą (szczególnie po transporcie roweru).
Ustawienie dampera to nie jednorazowa czynność, ale proces. Wymaga testów, obserwacji i dostosowywania do warunków. Dobrze ustawione zawieszenie to nie tylko komfort, ale przede wszystkim bezpieczeństwo i efektywność jazdy. Jeśli poświęcisz czas na jego regulację, Twój rower odwdzięczy się lepszym prowadzeniem i większą frajdą z jazdy.